مدرسه صمصامي

تاريخچه

مدرسه صمصامي از اولين مدرسه هايي است كه براي تربيت علوم  بنا نهاده شد. دارالفنون كه اولين دانشگاه در تاريخ فرهنگ ايران به شمار مي رود در سال 1230 بنا نهاده شد. بعد از آن در سال 1305 ميرزا حسن رشيديه مدرسه اي را تاسيس نمود، اما به دليل اختلافاتي كه سنت گرايان به وجود آوردند نتوانستند در آن به تعليم بپردازند. در نتيجه در سال 1323 مدرسه صمصامي افتتاح گرديد. فرمانده ارتش عراق حاج ذوالفقار خان صمصام الملك بيات در زمان حكومت مظفرالدين شاه مدرسه و بيمارستاني را در زمين هاي شخصي خود بنا نهاد كه در روستايي به اسم حصار و در 25 كيلومتري از اراك قرار دارد. حاج ذوالفقار خان ويلاي بزرگي را كه در آن اتاق هاي مختلفي وجود داشت خريداري نمود و بعضي از اتاق هاي را براي تدريس آماده نمود در نهايت در سال 1321 مدرسه صمصامي راه اندازي شد كه به شيوه برنامه هاي درسي دارالفنون به دانش آموزان درس ها را ارائه مي دادند.

قبل از اينكه مدرسه افتتاح شود سروان محمد خان آذرهوش را براي مديريت مدرسه انتخاب نمودند و دكتر فضل الله خان فروزش كه از دانشگاه دارالفنون فارغ التحصيل شده بود را براي مديريت بيمارستان انتخاب كردند. بيات بار ديگر در سال 1323 كلاس ها و مدرسه را بازسازي نمود كه با تدريس چهار درس عربي، رياضي، فارسي و فرانسه شروع به تعليم نمودند. او از استاداني كه در سطح بالايي قرار داشتند براي تعليم دادن به دانش آموزان دعوت به عمل مي آورد. زبان فرانسه را ميرزا محمد خان آذرهوش و ديگر اروپاييان مقيم ايران تدريس مي نمودند. صمصام الملك ملك و اموال زيادي را در اختيار داشت كه بسياري از آن ها را براي نگهداري از مدرسه و پرداخت حقوق معملمان وقف نمود.

نقشه و معرفي بخش هاي مختلف

در سالي كه مدرسه صمصامي افتتاح شد حدود 150 نفر به ثبت نام پرداختند كه تعدادي از آن ها بچه هاي بي سرپرست و كم بضاعت بودند. لباس هايي كه براي تمامي دانش آموزان در نظر گرفته مي شد و خوراك روزانه بر عهده مدرسه بود حتي برنامه حمام رفتن آن ها زير نظر والدين در روزهاي تعطيل با بودجه مدرسه انجام مي شد. بيشتر افرادي كه در مدرسه مشغول فراگيري علم بودند از خانواده هايي مرفه بودند و بيرون از خانه از مراقبان ويژه اي برخوردار بودند. خانواده ها بر روي رفت و آمد دانش آموزان نظارت داشتند و در اين مورد به مدرسه كمك مي كردند. مراقبت از بچه ها بر عهده نظاميان بود. براي ثبت نام در كلاس ها شرايط سني وجود نداشت، اما از طرفي هم انجمن نوآموزان و نونهالان را براي بچه ها تشكيل داده بودند. زماني كه براي بازديد از اين مدرسه تاريخي راهي اراك مي شويد مي توانيد با مراجعه به سايت اينترنتي مستر بليط اقدام به خريد بليط مورد نياز خود نماييد.

انجمن ديگري با اسم ادب و تربيت وجود داشت كه دانش آموزان مي توانستند در مورد موضوعاتي مثل: مزاياي آزادي، مشروطه و استبداد، تفاوت بين علم و جهل، مقايسه مدرسه و مكتب خانه و ... مقالاتي را ارائه دهند. در مدرسه صمصامي دستگاه چاپ سنگي وجود داشت كه با استفاده از آن روزنامه و سالنامه مدرسه را منتشر مي نمودند. در اراك سنت گراياني وجود داشت كه درس خواندن در مكتبخانه ها را بر مدارس به شيوه نوين ترجيح مي دادند يكي از مجتهدين شهر يعني نورالدين عراقي از مدرسه حمايت نمود و در سال 1323 اساس نامه مدرسه را امضا كرد. با اين كار باعث شد كه واقعه تلخ مدرسه تبريز در اراك هم اتفاق نيافتد. بعد از گذشت سال ها كه فضاي آموزشي گسترش پيدا كرد مدرسه ديگري به اسم سهاميه افتتاح شد كه دانش آموزاني كه مي توانستند تمامي واحدهاي آن مدرسه را بگذرانند به دبيرستان صمصامي وارد مي شدند.